SEVME KURAMI 

SEVGİ; İNSANIN VAROLUŞ SORUNUNA YANIT

Yazan: Erich Fromm
Çeviren: Nur Polat

''...Herhangi bir sevgi kuramının başlangıç noktası, insan ve varoluşu üzerine temellenmiş bir kuram olmalıdır. Sevgiye hayvanların yaşadığı şekliyle baktığımızda, onların kurduğu bağların sahip oldukları içgüdüsel donanımlara dayandığını görürüz; insanoğlundaki işleyişe döndüğümüzde ise bu donanımın sadece kalıntılarından söz edebiliriz. İnsanın varoluş problemi ile ilgili esas mesele şudur: İnsan hayvanlar aleminden ve içgüdüsel donanımlarıyla birlikte geldiği halde - her zaman bir parçası olmaya devam etmesine rağmen - doğasını aşarak, ondan kopmuştur. Geri dönüşü mümkün olmayan bir kopuştur bu. Cennetten – o, doğayla bir olma halinden – bir kere kovuldu mu, geri dönmek istese bile melekler çoktan alevli kılıçlardan duvarlar örmüştür. Bu durumda insanoğlu için devam etmenin tek yolu aklını geliştirmek ve tamamen kaybetmiş olduğu insan öncesi düzenin yerine yeni, insani bir düzen kurmaktır.

Tüm bir insan ırkı için geçerli olduğu gibi her birey, dünyaya gelişi sırasında, içgüdüsel olanın çizgileri belirgin dünyasından dışarı atılarak, ucu açık ve belirsiz olana doğar. Bu belirsizliklerle dolu dünyada kesinlik yalnızca geçmişten bahsettiğimizde sözkonusu olabilir; gelecek ile ilgili kesin olan tek şey ise ölümdür.

İnsanoğlu doğadaki diğer canlılardan farklı olarak akıl ve farkındalık sahibidir; kendi ve etrafındakilerin varlığının, geçmişinin ve geleceğe dair olasılıkların bilincindedir. Tek başına varolmanın ve bu varlığın kısa süreli olduğunun bilinci; kendi iradesi dışında doğmuş olduğunu ve yine aynı şekilde öleceğini bilmek, sevdiklerinden önce öleceğini ya da kendisi hayattayken onların öleceğinin bilincinde olmak; yalnızlık; doğanın ve toplumun güçlerine karşı çaresizlik; işte tüm bunlar insanoğlunun ayrık varlığını katlanılmaz bir zindana çevirir. Bu zindandan dışarıya uzanarak bir şekilde diğer insanlarla ve dışarısı ile bağ kurarak kendini özgürleştirebilir; diğer türlü akıl sağlığını kaybetmesi kaçınılmaz olur.

Yalnızlık, kaygıya sebep olur. Aslına bakılırsa yalnızlık tüm kaygı bozukluklarının kaynağında yer alan sebeptir. Yalnızlık, bütünden ayrı olmak ve insana ait her türlü gücü kullanacak kapasiteden yoksun olmak anlamına gelir. Dolayısıyla yalnızlık çaresizliktir; dünyayı - insanı ve içindeki her şeyle birlikte - tam olarak idrak edememektir. Bu da dünya tarafından  çepeçevre sarıldığı halde buna karşı tepki verme yetisine sahip olamamak anlamına gelir...''


İngilizce metin: 
https://archive.org/stream/TheArtOfLoving/43799393-The-Art-of-Loving-Erich-Fromm#page/n21/mode/2up

TANIYOR MUSUNUZ:

Yüksek Duyarlıklı Çocuklar

Yazan: Anne Kangas, L.C.S.W., Family Services Director

Çeviren: Nur Polat

Çocuğunuz 'yüksek duyarlıklı' mı? 
Şu tarz yorumlarla karşılaşıyor musunuz: 'Ah, kızınız ne kadar da çekingen…' ya da 'Oğlunuz mutlu ve rahat görünmüyor, bu sizi endişelendirmiyor mu? Kesinlikle çok endişeli bir hali var.' Ya da belki kimseden herhangi bir yorum duymadınız fakat kızınızın duygularının kolaylıkla incinmesi veya oğlunuzun onunla alay edildiğinde altüst olması sizi düşündürüyor. Belki içten içe diyorsunuz ki, keşke bu kadar hassas… bu kadar duygusal… veya bu kadar çekingen olmasaydı.

Yüksek Duyarlıklı Çocuklar ve Yüksek Duyarlıklı Kişiler adlı kitapların yazarı Dr. Elaine Aron, yüksek duyarlıklı kişiler üzerine yaptığı çalışmalara 1991 yılında başladı. Yetişkinler ve son olarak  da çocuklar için geliştirdiği anketler üzerinden binlerce kişiyle yaptığı görüşmeler sonucunda anladı ki, bu insanlar – yaygın olan kanının aksine - ne nörotik, ne depresif ne de çekingendiler. Onlar doğuştan özel bir duyarlığa sahip kişilerdi.

YÜKSEK DUYARLIK nedir?

Yüksek duyarlıklı kişiler daha çok fark eder, daha çok yansıtır, daha çok hissederler ve aşırı uyaran ortamlardan kaçınırlar. 
'Düşünmeden ve hızla hareket eden, farkındalığı az olan insanlara kıyasla bu kişiler çevrelerinin daha fazla farkında olmaya ve harekete geçmeden önce derinlemesine düşünmeye eğilimli olarak dünyaya gelmişlerdir.' der Aron. Görünen o ki, beyinleri bilgi işleme sürecini derinlikli bir şekilde gerçekleştirmekte; bunun sonucu olarak da yüksek duyarlıklı çocuklar ve yetişkinler, empati yeteneği yüksek, zeki, sezgileri kuvvetli, yaratıcı, dikkatli ve özenli olma eğilimi göstermekteler. 'Yüksek ses' ya da aynı anda gelen çok sayıda uyaran onları kolaylıkla bozguna uğratabilir; buna maruz kalmaktan kaçındıklarında ise içe kapanık, ürkek ve 'oyun bozan'olarak tanımlanırlar.  Aşırı uyaranla dolu bir ortama maruz kaldıklarında 'mutsuz' ve 'aşırı hassas' görünürler.

Doğadaki her tür, kendi içinde, farklı mizaçların belirtilerini gösterir. 

Geniş yaşam yelpazesinde, bütün canlı türlerinin, kendi içinde 'mizaç' farklılıkları barındırdığını biliyor musunuz? Bunlar birer bozukluk ya da noksanlık değil, belirli bir amaca hizmet etmek üzere evrilmiş farklılıklardır. Pek çok hayvan türünde birbirinden farklı iki 'kişilik' ya da cinsle karşılaşırız: BASKIN (geniş grup) ve ÇEKİNİK (küçük grup). İlki direkt harekete geçen iken diğeri olup biteni anlamak için durandır. Hareket halinde işe koyulan ve oturan ayrımını fark ederiz. Bu neden böyledir? Biyologlar bunun, türün devamlılığına katkı sağlayan bir gereklilik olduğunu ileri sürmekteler. Baskın olanlar öne atılıp otları yemeye koyulmuşken, çekinik taraf, pusuya yatmış bekleyen bir yırtıcı hayvan olup olmadığını gözlemektedir. İnsan grupları içinde, bizi yukarı taşıyacak ve bir şeylerin gerçekleşmesini sağlayacak, hareket odaklı, risk alabilen maceraperestlere ihtiyacımız var.  Ama aynı zamanda, durup derinlemesine düşünebilen, tüm olasılıkları ve potansiyel tehlikeleri göz önünde bulundurarak dikkatini yoğunlaştırabilecek duyarlı kişilerin varlığı da gerekli. Burada ne iyi var ne kötü, daha iyi olan ve en iyi de yok. Bu ikili birarada olduğunda anlamlı. İkisine de ihtiyacımız var!

YÜKSEK DUYARLIKLI ÇOCUKLAR…

- Kolaylıkla altüst olabilir

- Yeni durumlar karşısında temkinlidir

- Daha farkındadır (değişikliklerin, inceliklerin, ilişkilerin,diğer insanların ruh halleri ve   ifadelerinin)

- Fark ettiği şeyler üzerine daha çok düşünür

- Zengin bir iç dünyasına sahiptir

- Yoğun hisseder

- Empati kurma özelliği alışılmadık derecede yüksektir

- Sezgileri kuvvetlidir

- Özenlidir

- Son derece yaratıcıdır

- Son derece uyumlu ve naziktir - aşırı uyaran sebebiyle bozguna uğradığı zamanlar haricinde

- Ürkek, çekingen, endişeli ve mutsuz biri haline dönüşme potansiyeli taşır
- 'Farklı' olarak dikkat çekebilir

'Dur ve Kontrol et' Sistemi

Yüksek duyarlıklı insanlarda çok aktif çalışan bir ‘’davranışsal engellenme sistemi’’ vardır. İlerlemeden önce durur ve geçmişte endişe verici bir deneyim bulunup bulunmadığına bakmak için hafızalarını kontrol ederler.

Bu kişilerde beynin sağ tarafı (frontal korteks) daha aktif çalışır. Beyninin bu kısmına daha çok kan giden bebekler potansiyel yüksek duyarlıklı çocuklardır.

Yüksek duyarlıklı olmayan kişilerde ise güçlü bir 'davranışsal harekete geçme sistemi' çalışır. Onlar daha çok, güçlü bir 'haydi!' mekanizmasına sahiptirler.



...devam edecek



Yazan: Anne Kangas, L.C.S.W., Family Services Director 
Kaynak: Elaine Aron, Ph.D. The Highly Sensitive Child—Helping Children Thrive When the World Overwhelms Them. Broadway Books, 2002.





DID YOU KNOW? 
The Highly Sensitive Child


Is your child “highly sensitive”? 
Do you hear comments like: “Oh, your daughter is so shy...” or “Don’t you worry that your son isn’t more happy and carefree? He sure seems to worry a lot.” Maybe nobody else says anything, but you worry that your daughter seems to get her feelings hurt so easily, or your son melts down when he is teased. Perhaps you secretly wish your child wasn’t so intense...so emotional...or so slow to warm up.


Elaine Aron, Ph.D., author of The Highly Sensitive Child and The Highly Sensitive Person began studying highly sensitive people in 1991. She researched and interviewed thousands of individuals, eventually honing a questionnaire for adults and one for children. Contrary to what many people think, highly sensitive people are not neurotic, depressed or shy, as many folks think. They have been that way since birth.

What Is HIGH SENSITIVITY?

Highly sensitive people notice more, reflect more, feel more, and avoid overstimulation. 
They are “born with a tendency to notice more in their environment and deeply reflect on everything before acting, as compared to those who notice less and act quickly and impulsively,” insists Aron. 
Their brains seem to process information more thoroughly. As a result, highly sensitive children and adults “tend to be empathic,
smart, intuitive, creative, careful, and conscientious. They are more easily overwhelmed by ‘high volume’ or large quantities of input arriving at once. They try to avoid this, and thus seem to be shy or timid or ‘party poopers.’ When they cannot avoid overstimulation, they seem ‘easily upset’ and ‘too sensitive.’”

Every species shows evidence of different temperaments. 
Did you know that all across the spectrum of life, in every species, there are these sorts of “temperament” differences? They are not disorders or impairments. These distinctions have evolved to serve a specific function. In most animal species, we find two ‘personalities’ or breeds: the BOLD (larger group) and the SHY (smaller group). There are the ones who charge right in, and there are others who pause to see what happens. There are the “sitters” and the “rovers.” Why is this? Biologists insist this division increases the chance of survival of the species. The bold ones rush out to eat the grass, while the hesitant ones pause to see if there are any predators lurking. In humans groups, we need the action-oriented adventurers and risk-takers to push us to new heights and make things happen. But we also need the sensitive ones who are able to pause and reflect, to think carefully about consequences and potential dangers. There is no good and bad, no better and best. The two always work best in combination. We need both!

HIGHLY SENSITIVE CHILDREN...
- Become easily overwhelmed
- Are cautious in new situations
- Notice more (changes, subtleties, relationships, other’s people’s moods & expressions, etc.)...
- Think more about what they have noticed
- Have rich inner lives
- Feel things intensely
- Are unusually empathic
- Are highly intuitive
- Are conscientious
- Are exceptionally creative
- Are exceptionally cooperative and kind - except when overwhelmed
- Are more likely to become fearful, shy, worried, or sad
- May stand out as 'different'

The “Pause-to-Check System”

Highly sensitive persons have a very active “behavioral inhibition system.” They pause to check their memory to see if any past situations were threatening before they go forward.
The right side of their thinking brain (frontal cortex) shows more activity. Babies with more blood flow to this side of the brain are more likely to be highly sensitive children.

Non-highly sensitive folks have a stronger “behavioral activation system.” They have a stronger “go-for-it” mechanism.

ÇOCUĞUNUZA OKUMAYI SEVDİRMEK

Yazan: Kathryn Perkinson
Çeviren: Nur Polat

Çocuğunuzun kitap okumaktan zevk almasını sağlamak bir ebeveyn olarak yapacağınız en önemli şeylerden biri. Aynı zamanda sarfettiğiniz zaman ve enerjiye değecek bir yatırım.

Çocuklar okumayı okulda öğrenirler ve dolayısıyla bunu zevk alınacak bir aktiviteden çok ders çalışmakla bağlantılı sıkıcı bir iş olarak algılarlar. Ve okuma tutkusunu kaybederler. Oysa ki bu tutkuya (merak ve ilgiye) sahip olmak hayatları boyunca okuma ve okumayla bağlantılı tüm becerilerini başarıyla kullanmalarını sağlayacak bir mihenk taşıdır.

Kitapları ve okumayı sevmek konusunda çocuğunuzu cesaretlendirmek için kullanabileceğiniz tüm yöntemler içinde en etkilisi ona yüksek sesle kitap okumaktır. Bunu yapmaya ne kadar erken başlarsanız o kadar iyi. Bir kaç aylık bir bebek bile bir kitabın resimlerine bakabilir, sesinizi dinleyebilir ve kalın kartondan sayfaları çevirebilir.

Çocuğunuzu kucağınıza aldığınız ve onunla bir hikayeyi paylaştığınız anları özel bir zaman dilimi haline getirin; bu özel zamanda televizyon veya telefon ile dikkatinizin dağılmasına izin vermeyin. İyi bir çocuk kitabı okurken kitaptan en az çocuğunuz kadar etkilendiğinizi gördüğünüzde şaşıracaksınız.

Çocuğunuz okumayı öğrendikten sonra ona yüksek sesle kitap okumaktan vazgeçmeyin. Bu dönemde, zaman zaman kitabı yüksek sesle kendisi okuması için onu cesaretlendirin. Beraberce paylaştığınız bu eğlenceli anlar devam ettikçe çocuğunuzun ilgi ve beğenisi gelişecektir.

Evinizde her zaman kitap, dergi ve gazetelerin bulunması çocuğunuzun bunu gündelik hayatın bir parçası olarak benimsemesine yardımcı olur. Sizin sık sık okuyor olmanız ve bundan keyif almanız bu algıyı daha da pekiştirecektir.

Çocuğunuz çok küçük de olsa, evde onun için bir veya iki raftan oluşan bir kütüphane oluşturabilirsiniz. Bunu yaparken kitapların kendi başına ulaşabileceği yükseklikte olmasına özen gösterin.

Kütüphanenizde bebekler için özel üretilmiş dayanıklı kitaplar bulundurabilirsiniz. Daha büyüdüğünde, kalın ciltli kitaplar için hala erken sayılsa da, ciltsiz ya da plastik kapaklı kitaplar uygun olacaktır. Küçük çocuğunuzun kitaplara dokunması, koklaması ve hatta tatması kitaplarla güçlü bağlar kurmasına yardımcı olur.

Sizin kitaplara yaklaşımınız çocuğunuzun tutumu için belirleyici etkendir. Çocuklarınız sizi taklit eder; sizin keyifle okuduğunuzu, kitaplara nazikçe ve saygıyla yaklaştığınızı gören çocuğunuz da aynı davranışı sergileyecektir.

Birlikte yüksek sesle kitap okuyacağınız zaman ikinizin de seveceği bir kitap seçmeye özen gösterin; eğer okumaya başlayıp da kitabı sevmezseniz değiştirip ilginizi çekecek bir kitaba yönelin. Kitapçılarda o kadar fazla sayıda çocuk kitabi bulunuyor ki bu konuda seçim yapmak gerçekten çok zor.

Bu konuda önerilebilecek yaklaşımlardan biri ödüllü kitapları takibetmek olabilir. Amerikan Kütüphaneler Birliği tarafından her yıl verilen, çocuk edebiyatı dalında kaliteli eserlere dikkat çeken iki önemli ödül var: Caldecott İllustrasyon Ödülleri ve Newbery Yazın Ödülleri. Fakat şu var ki, her yıl yaklaşık 2500 adet yeni çocuk kitabı basıldığını düşündüğümüzde, bu ödüller tüm bu kitapların içinden sadece 2 tanesine verilmekte.

Öte yandan, kitap seçimi yaparken yardım alabileceğimiz başka platformlar da mevcut. Örneğin, ebeveynlere kılavuzluk etmesi amacıyla hazırlanmış şahane kitaplar olduğu gibi aynı zamanda Amerikan Kütüphaneler Birliği ve Kongre Kütüphanesi’nin tavsiye ettiği kitapların bir listesi de mevcut.

Fakat iyi kitabı seçmek konusunda en güzel desteği size en yakın kütüphanede bulabilirsiniz. Kütüphanelere aşina değilseniz bu konuda yardım istemekten çekinmeyin. Çocuk kütüphanesinde çalışmakta olan bir yetkili size en iyi şekilde yardım edebilecek kişisel donanmıma sahiptir; özellikle aramakta olduğunuz bir kitabı veya yüksek sesle okumaya en elverişli olanları; ya da belirli bir yaş grubu için önerilen belirli konular hakkındaki yayınları size kolaylıkla sunabilir.

Ayrıca kütüphanelerde yukarda bahsi geçen ya da kendi yayınladıkları türde kitap tavsiye listelerine ulaşmak mümkündür.

Buna ek olarak kütüphanenizden, düzenli olarak çocuk kitapları üzerine inceleme ve eleştiriler yayınlayan birtakım dergiler de temin edebilirsiniz; Horn Book ya da Booklist gibi. Bu sayede yeni çıkan ve takibe değer kitaplar hakkında fikir edinmiş olursunuz.

Ve sonuçta kendinizin veya çocuğunuzun ilgisini çekebilecek bir şeyler bulana kadar kütüphanede elinizin altında bulunan pek çok kitabı karıştırıp incelemek kadar da güzel bir şey yok.

Eğer çocuğunuz okul çağındaysa, okul kütüphanesinin malzeme çeşitliliği bakımından geniş bir yelpaze sunduğunu ve kütüphane yetkililerinin çocuk edebiyatı üzerine yetkin kişiler olduğunu aklınızda bulundurun. Çocuklarınızı okul kütüphanesinden dersleri için olduğu kadar, keyifle okumak için de kitap almaları konusunda yüreklendirin.

Yazan: Kathryn Perkinson
Kaynak: U.S. Department of Education

www.rif.org

GETTING YOUR CHILD TO LOVE READING

Author: Kathryn Perkinson

Helping your children enjoy reading is one of the most important things you can do as a parent and it's well worth the investment of your time and energy. 



Kids will learn reading skills in school, but often they come to associate reading with work, not pleasure. As a result, they lose their desire to read. And it is that desire—the curiosity and interest—that is the cornerstone to using reading and related skills successfully. 



By far the most effective way to encourage your children to love books and reading is to read aloud to them, and the earlier you start, the better. Even a baby of a few months can see pictures, listen to your voice, and turn cardboard pages. 



Make this time together a special time when you hold your kids and share the pleasure of a story without the distractions of TV or telephones. You may be surprised to find that a well-written children's book is often as big a delight to you as it is to the kids. 



And don't stop taking the time to read aloud once your children have learned to read for themselves. At this stage, encourage them to read to you some of the time. This shared enjoyment will continue to strengthen your children's interest and appreciation. 



Simply having books, magazines, and newspapers around your home will help children view them as part of daily life. And your example of reading frequently and enjoying it will reinforce that view. 

While your children are still very small, it's a good idea to start a home library for them, even if it's just a shelf or two. Be sure to keep some books for little children to handle freely. 



Include specially made, extra-durable books for infants, and pick paperbacks and plastic covers for kids who are older but still not quite ready for expensive hardbacks. Allowing little children to touch, smell, and even taste books will help them develop strong attachments. 



How you handle books will eventually influence how your kids treat them. Children imitate, so if they see that you enjoy reading and treat books gently and with respect, it is likely that they will do the same. 



When you read aloud together, choose books that you both like. If a book seems dull, put it down and find one that is appealing. There are, however, so many children's books in print that making the best selections may seem a formidable task. 



One approach is to look for award-winning books. There are two famous awards for children's literature made each year by the American Library Association that are good indicators of quality work: the Caldecott Medal for illustration and the Newbery Medal for writing. But these are given to only two of the approximately 2,500 new children's books published each year. 



Fortunately, there is a lot of other good help available. For instance, there are lists of books recommended by the American Library Association and the Library of Congress, as well as some excellent books to guide parents in making selections. 



The best help of all, though, is at your neighborhood library. If you are not familiar with the library, don't hesitate to ask for help. The children's librarian is trained to help you locate specific books, books that are good for reading aloud, and books on a particular subject recommended for a particular age group. 



The library also has many book lists, including ones like those mentioned above and probably some published by the library itself. 

In addition, your library will have several journals that regularly review children's books, including the Horn Book andBooklist. These will give you an idea of what's new and worth pursuing. 



And there's nothing like just browsing through the many books available at your library until you find ones that appeal to you and your kids. 



If your children are school-aged, keep in mind that the school library is an excellent source for a wide variety of materials and the school librarian is knowledgeable about children's literature. Encourage your kids to bring home books from their school library for pleasure as well as for their studies.

Author: Kathryn Perkinson
Source: U.S. Department Of Education

www.rif.org